Bağımlı kişilik bozukluğu başkalarına olan aşırı güven, teslimiyet ve dayanmayla kendini gösterir, kişinin öz saygısı düşüktür ve kişi başkaları olmadan yaşayamayacağını, başkalarının yardımı olmadan hiçbir şey yapamayacağını düşünür.
Özellikleri Nelerdir?
Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişiler bağımlı oldukları kişi tarafından terk edildiğinde, reddedildiğinde veya eleştirildiğinde büyük bir boşluğa düşerler. Kişiler genellikle bu boşluktan kurtulmak için aşırı alkol veya sigara tüketirler, bunun yanında madde bağımlılığı da bu kişiler de görülebilmektedir.
Bağımlı kişiler yalnız kalmak istemezler, bağımlı oldukları kişi tarafından terk edilmemek için de kendilerinden çok fazla ödün vermektedirler. Mamafih bağımlı kişilerin terk edilmemek adına fiziksel, duygusal ve cinsel istismara göz yumdukları da görülebilmektedir.
Bağımlı kişilerin öz saygıları düşüktür, hiçbir şeyin üstesinden kendi başına gelebileceklerine inanmazlar, en basit kararları alırken bile başkalarının yardımına ihtiyaç duyarlar, kendi başlarına karar vermek istemezler.
Başkaları tarafından reddedilmekten korktukları için fikirlerini, isteklerini, rahatsızlıklarını dile getirmekte zorlanırlar, bu nedenle kişilerarası ilişkilerde zayıf ve başkaları tarafından suistimal edilmeye yatkındırlar. Yine bu doğrultu da başkalarına “hayır” diyemezler, çok öfkelendikleri durumlarda bile öfkelerini belli edemezler.
Özgüven eksikliğinden dolayı bağımlı kişilik bozukluğu olan kişi ilgilendiği bir konunun konuşulduğu bir ortamda bile fikirlerini ifade etmekten çekinir, aksi şekilde kendi düşüncelerine uymayan bir durum da diğerlerine katılıyormuş gibi görünmeye çalışırlar.
Bağımlı kişiler sürekli birileri tarafından korunmaya ve yönetilmeye ihtiyaç duyarlar. Mesleki hayatlarında da sorumluluk üstelenecekleri, yaratıcılık gerektiren işlerden kaçınırlar.
Bağımlı Olabilir miyim?
DSM-IV Tanı Ölçütlerine Göre Aşağıdaki Durumlardan beş veya daha fazlasının olması bağımlı kişilik bozukluğuna işaret edebilir;
- Kişi başkalarında bol miktarda öğüt ve destek almadan gündelik kararlarını almakta güçlük çeker.
- Yaşamının çoğu önemli alanında sorumluluk almak için başkalarına gereksinim duyar.
- Kişi desteğini yitireceği ya da kabul görmeyeceği korkusuyla başkalarıyla aynı görüşü paylaşmadığını söylemekte zorluk çeker.
- Kişi tasarılarını başlatmada ya da kendi başına iş yapmada zorluk çeker.
- Kişi başkalarının bakım ve desteğini sağlamak için hoş olmayan şeyleri yapmayı isteyecek kadar aşırıya gider.
- Kişi kendisine bakamayacağına dair aşırı kokusu nedeniyle tek başına kaldığında kendini rahatsız ve çaresiz hisseder.
- Kişinin akın bir ilişkisi sonlandığında bir bakım ve destek kaynağı olarak derhal başka bir ilişki arayışına girer.
- Kişi kendi kendine bakma durumunda bırakılacağı korkuları üzerinde gerçekçi olmayan bir biçimde kafa yorar.
Bağımlı kişilik bozukluğu kişinin öz saygısını zedeleyen, özgürlüğünü kısıtlayan, hayatı üzerindeki denetimini azaltan, yapabileceklerini sınırlandıran bir kişilik bozukluğudur. Siz de kendinizde bağımlı kişilik bozukluğu belirtilerine rastlıyorsanız gerekli psikolojik desteği bir an evvel almalısınız.